شهرسازی و سیاست

حکومت مردم بر مردم و برای مردم هرگز محکوم به نابودی نخواهد بود

شهرسازی و سیاست

حکومت مردم بر مردم و برای مردم هرگز محکوم به نابودی نخواهد بود

شناخت فضای شهری

با سلام خدمت عزیزان خلاصه کتاب شناخت فضای شهری از اینجا دانلود کنید


پانویس: این کتاب برای آشنایی شما دانشجویان عزیز با این درس میباشد


چه خوش گفت یغما...

من نسلِ بعد از پنجاه و ترسم، نسلی که پژمرد، نسلی که شکست

نسلی که مثلِ سهرابِ قصه خنجرِ پدر تو پهلوش نشست

من نسلِ بعد از پنجاه و دردم، نسلی که دشمن رؤیاشو سوزوند

نسلی که پای گهواره‌‌ی اون ضدِ هوایی لالایی می‌خوند

نسلی که کوپن خرید و فروخت، نسلی که طعمِ موشکو چشید

نسلی که توی میدون مین رفت، نسلی که جامِ زهرو سرکشید 

نسلی که عشقو تجربه نکرد، دمادم دلش پاره پاره شد

نسلی که فصل ِ نابِ جوونیش، توی منکرات به قناره شد

نسلی که حتا از روزِ اول

خودش به خودش می‌زده خنجر

از تو کلاهِ شعبده بازیش

بوزینه سر زد جای کبوتر

من نسلِ بعد از پنجاه و زخمم، نسلی که دنیاش خاکستری بود

نسلی که یخ‌زد گوشه‌ی کوچه، نسلی که گم شد تو افیون و دود

من نسل بعد از پنجاه و مرگم، نسلی که دردِ شلاقو حس کرد

نسلی که تو صف روزا رو رج زد، صد تُن طلا رو یک شبه مس کرد

نسلی که جا شد توی یک سرنگ، نسلی که خو کرد به وزنِ زنجیر

نسلی که دل بست به یه مترسک، گلوله خورد تو هیجدهمِ تیر

نسلی که تن داد به تن‌فروشی، نسلی که چشم و کلیه‌شو فروخت

نسلی که ده تا نسلِ بعدی هم تو آتیشِ اون ذره ذره سوخت...

نسلی که حتا از روزِ اول

خودش به خودش می‌زده خنجر

از تو کلاهِ شعبده‌بازیش

بوزینه سر زد، جای کبوتر ...

آشنایی با کوچک‌ترین شهر دنیا


علیرضا خوارزمی | دوشنبه/١٧/شهریور/٩٣
آشنایی با کوچک‌ترین شهر دنیا
کوچکترین شهر زیبای دنیا، تنها ۱۷ نفر جمعیت دارد.
کوچک شهر زیبا در شمال غربی کشور کرواسی در مرکز منطقه ایستریا با نام “هوم” یا “هام” (HUM) جای گرفته است. این شهر به عنوان کوچک‌ترین و کم جمعیت‌ترین شهر دنیا در کتاب گینس ثبت شده است.

کوچک شهر هوم، یکی از نادرترین شهرها در مدیریت و  توسعه شهری و معماری است که در میان دیوارهای به جا مانده از قرون وسطی محصور و پنهان شده است.این شهر از سمت غرب با دیوار محصور شده و بقیه قسمت‌های باقی‌مانده، با خانه‌های سنگی زیبا که همچون دیواره و برج‌های دفاعی عمل می‌کنند، پوشیده و محصور شده است.

ساختمان‌های سنگی بسیار قدیمی‌ این شهر کوچک بازسازی شده‌اند و به جرات می‌توان گفت که از قرن یازدهم تاکنون هیچ ساختمان و بنای جدیدی به جز مدرسه ایتالیایی (قرن ۱۹) در این شهر ساخته نشده است.

اسناد و مدارک تاریخی نشان می‌دهند که نام شهر”هوم”، برای اولین بار در سال ۱۱۰۲ مطرح شده است. در حال حاضر به عنوان زادگاه الفبای “گلاگولتیک” هم شناخته شده است.

الفبای گلاگولتیک، اولین الفبای زبان اسلاوی است که دارای ۳۸ حرف است. این حروف هیچ شباهتی به حروف الفبای اروپا و آسیا ندارد. اولین کتاب‌های اسلاوی نیز با این الفبا نوشته شده‌آند.

جالب است بدانید که این شهر تنها با دو خیابان و جمعیتی بالغ بر ۱۷ نفر، دارای سیاست گذاران منتخب و دولت محلی چون؛ بخش‌دار و شهردار است.

انتخاب شهردار هر سال در ماه جولای دریک روز خاص به نام “روز هوم” که هر سال در یک مکان سرپوشیده برگزار می‌شود، توسط مردم شهر هوم برگزیده و به رسم قدیم، این انتخاب روی یک چوب به نام رابوس حک می‌شود. همه مردم شهر موظف هستند در این مراسم و انتخابات شرکت کنند.

کلید شهر این کوچک شهر جهان در هر انتخاب با برگزاری جشن ملی و موسیقی سنتی به شهردار جدید اهدا می‌شود. این مراسم به ویژه برای گردشگران و توریست‌ها بسیار جالب است

شهردار این کوچک‌شهر دارای وظایفی چون؛ مسئولیت برگزاری جلسات بحث و گفتگو برای ساکنان در خصوص مسائل و مشکلات شهر، برگزاری جلساتی برای رسیدگی به تخلفات، اعلام و صدور حکم مجازات برای متخلفان و بی‌نظمی در شهر، تلاش برای حفظ ارتباط و روابط دوستانه با روستاهای پیرامون شهر هوم و… دارد.

در خصوص پیدایش این شهر سنگی افسانه‌ای وجود دارد که می گوید؛ کوچک شهر هوم توسط دیوی یا غولی با سنگ‌های عظیم آسمانی ساخته شده است. و از خورده سنگ‌های باقی مانده این شهر، روستا‌ها و شهرستانهای اطراف  استفاده کرده و ساخته شده‌اند.

استحکامات باقی مانده از قلعه هوم با آن تخت پادشاهی و… نشان دهنده وجود تمدن  خاص زمان خود بوده است. استحکاماتی که خانه‌های شهری عصر حاضر از آنها به عنوان الگو در ساختار و معماری شهری استفاده می‌شوند.

در خیابان‌های باریک این شهر به وضوح، روح و تاریخ قرون وسطی‌و داستان‌های شوالیه‌ها و..احساس می‌شوند. تاریخی که در خیابان‌های سنگی آن در حال رفت و آمد است.

هوم امروزی یک شهر منحصر به فرد است با معماری معاصر که درون دیوار‌ها و تاریخ این شهر پنهان و محصور شده است.

در این کوچک شهر، ساختمان کلیسای بسیار قدیمی با عنوان سنت جروم قرار دارد. کلیسایی که با استفاده از هنرهای مجسمه‌سازی و نقاشی‌‌  ساخته و تزیین شده است. این بنا در واقع، یک اثر هنری منحصر به فرد محصوب می‌شود. هنری که توسط یک فرد یا یک هنرمند ناشناس در قرن دوازدهم خلق شده است. این اثر و بنا هنوز هم در نوع خود بی‌نظیر است.

طبیعت سرسبز، ساحل و دریای درخشان ایستریا با مزارع تاکستان، زیتون و تپه‌های پر گل و نیز روستا‌های کوچک و بزرگی که این شهر کوچک جهان را احاطه کرده است آن را به یک آهنربای توریستی تبدیل کرده است. توریست‌ها به شهر هوم، شهر میکروسکوپی هم می‌گویند.

در این شهر خبری از ماشین، مصالح مختلف ساختمانی به جزء سنگ، آسفالت، علائم راهنمایی و رانندگی، چراغ ترافیک و… نیست. رستوران‌های محلی این شهر در تنها خیابانهای شهر با فروش غذا‌های محلی کسب و کار خوبی بهم زده‌اند.

تنها ده دقیقه زمان کافی است که سرتاسر شهر را ببنید. این شهر به گونه‌ای در شما حسی تاریخی القا و ایجاد می‌کند.همین حس کافی است که سیل گردشگران و توریست‌های بیشمار و به دنبال آن، ثروت بیکرانی به این شهر میکروسکوپی سرازیر شود.



خلاصه کتاب برنامه ریزی کاربری اراضی شهری دکتر کرامت الله زیاری استاد دانشگاه تهران

این کتاب بسیار کاربردی و قابل توجه است برای دانلود اینجا کلیک کنید

اسکیس و راندو

کتاب آموزش اسکیس و راندو بسیار مفید از اینجا دانلود کنید.

سپاس از مهندس خوارزمی

تعریف شهرسازی

تعریف شهرسازی

مجموعه روش‌ها وتدابیر ارزشمند و مفیدی که متخصصین امور شهری به وسیلهٔ آن شهرها را بهتر می‌سازند، به شهرسازی یا علم تنسیق شهرها شهرت دارد

شهرسازی عبارت است از مطالعهٔ طرح ریزی و توسعهٔ شهرها با در نظر گرفتن احتیاجات اجتماعی و اقتصادی با توجه به حداقل رساندن مشکلات شهری و پاسخ‌گویی به نیازهای عمومی جمعیت شهری

تاریخچه و خاستگاه شهرسازی :1- لوکوربوزیه معتقد است : « آغاز شهرسازی معاصر به پایان قرن هفدهم، زیالی لوئی چهاردهم است و او را نخستین شهرساز دنیای غرب بعد از تمدن روم می داند »
2- زیگفرید معتقد است : «آغاز شهرسازی معاصر به سالهای آخرین قرن شانزدهم بر می‌گردد. یعنی – دوره پاپی سیکستوس پنجم – که وی را اولین شهرساز مدرن می داند.
3- زیرلو معتقد است : «نظام جدید خانه‌سازی در حومه‌ها که امکان جرایی یک نفر از همسایه‌اش را میسر می سازد، ترجمان تجملی خانه‌های بشر اولیه است.

وظایف شهرسازی :1- طرح و تنظیم نقشه‌های جدید
2- توزیع صحیح تأسیسات شهری و برنامه‌ریزی جهت حمل و نقل شهری
3- بسط روابط اجتماعی و اقتصادی
4- ایجاد محیط‌های راحت و سالم
5- کاستن از اثرات سوء زندگی شهری

شهر ساز کیست ؟در حقیقت شهرسازی یا طرح و برنامه‌ریزی شهری عبارت از دو پدیده محیط و انسان هستند، که در کنار هم جوامع زیستی را به وجود آورده اند.
شهرساز به ایجاد رابطه‌ای منطقی بین انسان و محیط زیست مبادرت می کند.

نگاهی به نقش شهرداری در رونق اقتصادی شهری

رونق اقتصاد شهر به این دلیل نقش شهرداری ها را برجسته می کند که شهرداری ها، حکومت های محلی به حساب می آیند و عملکرد و فعالیت های آنها به توسعه یا توقف رشد اقتصادی شهرها می انجامد. تامین نیاز شهروندان، فراهم کردن خدمات رفاهی و اساسا زیرساخت های که توسط شهرداری ها پایه گذاری می شود، همه و همه نهایتا به پویایی اقتصاد شهر منجر می شود، به این صورت که شهرداری ها با تامین نیازهای روزمره مردم و زمینه سازی جهت توسعه مراکزی همچون فروشگاههای زنجیره ای ومیادین میوه وتره بار از یک سو زندگی معیشتی شهروندان را بهبود بخشند و از سوی دیگر شغل های مستمر و پایدار ایجاد کنند. با افزایش جمعیت شهرها و روند رو به رشد شهرنشینی در جامعه، پرداختن به تمامی جوانب زندگی شهرنشینی اعم از امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، عمرانی و حتی سیاسی مورد توجه قرارگرفته است و در این میان مبحث اقتصاد شهری و توسعه آن به دلیل اثرگذاری بر سایر موارد بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است و حتی این عامل در بسیاری از کشورهای دنیا شهرها را به سمت جهانی شدن در رقابت شهری سوق داده است که البته شهر و شهرداری های ایران از این نظر فاصله قابل توجهی با دیگر شهرهای توسعه یافته جهان دارد اما این فاصله با برنامه های صورت گرفته در حال کاهش است.  اما مهم ترین عامل اصلی این مساله را هم در نبود مدیریت واحد شهری جستجو کرد، اساسا نبود مدیریت واحد شهری و بخش بخش بودن زیرساخت ها، اهداف توسعه ای را با مشکل مواجه می کند و کارها را به تعویق می اندازد، این در حالی است که بسیاری از شهرهای حتی آسیایی به سرعت ظرفیت های سازمانی، زیرساختی و منابع انسانی خود را برای حفظ و بهبود وضعیت رقابتی خود توسعه می دهند. این توسعه نه تنها برای زمینه سازی سرمایه  گذاری صنعتی خارجی مستقیم بلکه برای صعود خودشان در سلسله مراتب رتبه بندی و تبدیل به هولدینگ بین المللی با ارزش افزوده بالاتر تلاش می کنند از نمونه های خوب در این زمینه، سنگاپور و هنگ کنگ را می توان نام برد که پایه های اقتصادی آنها را در فازهایی پیاپی از کارگاه های بهره کشی سال های دهه 60 به مراکز بین المللی فناوری پیشرفته و اقتصاد اطلاعاتی و دانش محور، ادارات مرکزی و منطقه ای و مراکز خدمات صادراتی آسیا تغییر داده اند. به همین صورت می توانیم ظهور اخیر شهرهای سواحل جنوبی خلیج فارس را مشاهده کنیم که در زمانی کمتر از 30 سال شن های خالی در صحرای عرب به شهرهای جهانی تبدیل شده اند! همچنین برخی از کشورهای غربی در همین مدت زمانی به عنوان کانون های ترابری هوایی و دریایی منطقه، مراکز گردشگری بین المللی و گروه های خدماتی و ادارات مرکزی، مالی، تدارکاتی و شرکتی در سراسر خاورمیانه و فراتر از آن شناخته شده اند. اما رسیدن به چنین جایگاهی برای کلانشهری همچون تهران با مشکلاتی دست به گریبان است. چرا که هماهنگی میان نهادهای مرتبط با اداره شهر، محدودیت های قانونی و مواردی از این دست،شهرداری را برای رسیدن به این نقطه یا تحقق بخشی از این اهداف را با موانعی همراه می کند. در این میان، واگذاری فعالیت ها به بخش خصوصی یا به طور کلی مردم، از جمله عواملی است که می تواند توسعه اقتصاد شهر را حتی در مقیاس کلانشهرهایی همچون برخی شهرهای بزرگ اروپایی یا توکیو به دنبال داشته باشد. مشکل اصلی در توسعه اقتصادی شهر، اشتباه ما در تعریف و واگذاری پروژه ها به بخش خصوصی است به عنوان مثال چون ما به ندرت، خدماتی همانند آسفالت کردن معابر و خیابان ها را در قالب یک بسته بلند مدت به پیمانکاران می دهیم و همین مساله بر اجرای دقیق کارها تاثیرگذار خواهد بود. برای زیرسازی های مورد نیاز و اجرای آسفالت کاری با یک پیمانکار قرارداد می بندیم و برای نگهداری آن با پیمانکاری دیگر. در حالیکه کشورهای پیشرفته کل فعالیت ساخت، خریداری و تامین آسفالت ، اجرا، نظارت و نگهداری آن را در قالب قراردادهای بلند مدت به یک پیمانکار می دهند لذا آن شرکت مجبور است که اولا از آسفالت و مواد خوب استفاده کند تا در تمام سال های قرارداد، از هزینه های دوباره کاری جلوگیری شود، به همین دلیل هم در بیشتر موارد مجبورند به شیوه تحقیق و اجرا عمل کنند که باعث می شود پیمانکاران از یک سو، به کارهای تحقیقاتی و توسعه ای متوسل شوند و کیفیت را بالا ببرند و از سوی دیگر علاوه بر ایجاد اشتغال، به رشد فزاینده شهر کمک کنند.  با تغییر چنین نگاهی به توانمندی های بخش خصوصی می توان اهداف خصوصی سازی را در شهرداری ها به خوبی اجرایی کرد. عمر آسفالت در شهرهای مختلف ایران، دو یا سه سال است اما در کشورهای پیشرفته، عمر این آسفالت ها به 15 تا 20 سال می رسد و حتی شهرداری ها قصد دارند این مدت را به 30 سال هم برسانند به این صورت که تمام مراحل آماده سازی تا ساخت و نگهداری آسفالت معابر به مدت 20 سال به یک پیمانکار سپرده می شود و شهرداری هر سال، پولی را با رقمی ثابت، بابت این خدمات به پیمانکاران می دهد نه اینکه میزان این پول را بر اساس میزان خرابی پرداخت کند، به این ترتیب پیمانکاران به دلیل سود اقتصادی خودشان مجبورند در اجرای خدمات از بهترین ها چه در بخش نرم افزار و چه در بخش سخت افزار استفاده کنند.  یکی از مهم ترین فاکتورهای موفقیت در ایجاد رشد فراینده اقتصاد شهری،آموزش زیربناهای مدیریتی به مدیران رده بالا در شهرداری های کشور است،به این ترتیب که شهرداران و مدیران ارشد آنها باید با امور کلی و جامع آشنا شوند و مدیران در سطوح پایین تر، جزییات بیشتر و دقیق تری را بدانند چرا که بسیاری از امور شهری که اقتصاد شهر را پویا می کند، در مباحث مدیریتی مطرح است. به هر حال به عقیده من،شهرداری تهران و دیگر کلانشهرها ایران، در پویا کردن اقتصاد شهری به میزان بسیار زیاد می توانند تاثیرداشته باشند چرا که تاکنون پروژه های با لحاظ کردن اقتصاد شهر، کشور و بخش خصوصی در شهرداری تهران اجرا شده و اجرای دیگر پروژه های عمرانی و فضای شهری با همین روش، کار سخت و غیر ممکنی نیست.


با تشکر از مهندس خوارزمی

شهر؟؟؟

برای تعریفی ازشهر می‌توان از مکتبهای جغرافیایی آلمان که در زمینه جغرافیای شهری پیشتاز را دارند کمک گرفت. از دیدگاه جغرافیایی، شهر عبارت است از مکان یا عرصه تعریف شده‌ای که شخصهای حیاتی انسان(به صورت نظام‌مند ) درمحدوده آن تبلور یافته عینییت می‌یابد. شاخصهای هفتگانه حیاتی انسان یا نقشهای اساسی انسان برای ابرازوجود، در مفهومی که فرانتس شافر(1970) و کارل روپرت(1973) بیان کرده‌اند عبارتند از:

  1. تولید‌مثل و تداوم بقا،
  2. اشتغال،
  3. سکونت یا زیست،
  4. آموزش و پرورش،
  5. آمد و شد یا جابجایی،
  6. تامین و تدارک نیازها،
  7. استراحت و فراغت،